Yolbulan grevi ve 1 Mayıs'ın sunduğu imkan

Ali Karadaş
Hatay

Hatay’ın Dörtyol ilçesinde faaliyet gösteren Özçelik-İş Sendikası'nın örgütlü olduğu Yolbulan Metal fabrikasındaki grev dokuzuncu ayını doldurdu. Tamı tamına 280 gündür grevdeler. Bu süre ile grev, sadece Türkiye’nin değil dünyanın da en uzun grevleri arasında yer almış durumda. Fabrikada 10-15 yıllık işçiler bile 20 bin TL civarında ücret aldığı fabrikada, yaşanan hayat pahalılığı ve enflasyonist ortamda işçilerin patrondan talepleri sadece 30 bin TL taban maaştı. Aradan geçen bunca zamana rağmen patronun işçiye teklif ettiği rakam çıplak maaş 28 bin 60 günlük ikramiyede dahil edildiğinde 32 bin 750 lira.

Patron dayanışması karşısında işçilerin ve sendikanın kararlılığı

Peki bugüne gelene kadar neler yaşandı, sendika ve işçiler hangi adımları attı, grev niye bu kadar uzadı? Önce grevci işçilerin ve sendikanın hakkını teslim etmek lazım: Yolbulan Şirketi'nin yan yana bulunan iki fabrikasının işçileri bu süreçte; haklı talepleri için bazı istisnalar olsa bile dik bir duruş sergilediler. Sendika şube yönetiminin grevi yönetme konusundaki ilgisi de görülmesi ve dikkat çekilmesi gereken bir nokta oldu. Patron tarafından grevi kırmak için yapılan iki girişime karşı kendilerini siper ettiler. Maliye müfettişlerinin hala devam eden şirketin mali yolsuzluklarını araştırmaları, sendikanın girişimleri neticesinde oldu.

Dikkat çekilmesi gereken diğer bir nokta halkın ve kamuoyunun greve desteği. Grev çadırlarının önünden geçen hemen her aracın destek kornası çalması, yolu çadıra düşen herkesin bir çay içip desteğini sunması, halkın greve karşı duygusunun bir ifadesiydi. Ama destek sadece muhtarlar, Eğitimsen, Emekli-Sen, Bakkallar ve Bayiler Odası, gibi yerel kurumlarla sınırlı değildi. EMEP ve CHP il ve ilçe örgütlerinin yanı sıra milletvekillerinin ziyareti grevin ve taleplerinin ülke genelinde görünür kılınmasına vesile oldu. Emek Partisi Gaziantep Milletvekili Sevda Karaca ve CHP Milletvekili Nermin Yıldırım Kara işçilerin taleplerini Meclis gündemine ve kamuoyuna taşımada geçekten önemli bir rol üstlendi.

Bu arada Dörtyol belediyesi başkanı Bahadır Amaç ve Payas Belediyesi Başkanı Bekir Altan grevin sonuçlanması için gösterdikleri olağanüstü çabayı da es geçmemek gerekiyor.

Grev neden uzadı? Yolbulan Fabrikasının Patronun emek düşmanı uzlaşmaz tavrı grevin bu kadar uzamasının temel sebebi dersek yanlış olmaz. Ancak burada en dikkat çekici ilk nokta tabiki patronlar arasındaki dayanışma. Grevin ilk gününden itibaren yasal olarak yasak olmasına rağmen Yolbulan patronu kendisine gelen siparişlerin hemen hepsini diğer patronların fabrikalarında ürettirebildi. Patronlar, Grevdeki Yolbulan işçilerine karşı olağan üstü bir dayanışma sergilediler. Ama şu soruları da sormak yerinde olabilir; sendikanın kamuoyunu oluşturmada etkili olacak eylemleri organize etmekte geç kaldı mı? Fabrika önünde yapılan eylemleri yerele taşımakta geç kaldı mı? Örgütlü olduğu diğer fabrikalarda grevi tartıştırmada ve onları destek eylemlerine katmada daha etkili olabilir miydi?

Birleşik Metal-İş'in örnek tavrı

İşte böylesi uzun bir grevin yaşandığı bir süreçte Yolbulan işçilerinin ve işçi sınıfın taleplerinin 1 Mayıs alanında olması en temel amaç olmak durumunda. Bölgede 1 Mayıs Eğitim-Sen başta olmak üzere katılmak isteyen diğer sendikaların oluşturduğu tertip komitesiyle İskenderun merkezli kutlanıyor. Bir bilgi olarak belirtelim DİSK/Birleşik Metal-İş sendikasında örgütlenen ve yakın zamanda grevlerin % 161 kazanımla sonuçlandıran Befasa Silvermet işçileri ve diğer bağlı fabrikalar işçi sınıfının ve emekçilerin taleplerini alana taşımak için çalışmalara başladı. Amaçları sadece örgütlü oldukları fabrikaları değil, başta düşük ücretle çalışan, güvenli şartlarda çalışma talebinde bulunan, her gün işten atılma korkusuyla işe giden sendikasız iş yerlerini de 1 Mayıs alanına katma. Bu süreçte işçilerin ve özellikle işyeri temsilcilerinin inisiyatif almasında sendikanın “her işyeri temsilcisinin şube başkanı gibi davranması” çağrısı ve genel merkez ve şubenin süreci işçilerle beraber yönetmek için gösterdiği çaba dikkate alınması gereken noktalar.

Özçelik-İş'ten beklenen adım

Böylesi kritik bir süreçte 1 Mayıs’ta alacağı tutum son derece önem arz ediyor. İskenderun, Payas, Dörtyol, Osmaniye işçi havzasında yoğun bir örgütlülüğü bulunan İskenderun Şubesi daha önceki 1 Mayıslarda Sendika Genel Merkezin belirlediği merkezi bir alanda kutluyordu. Ancak Özçelik-İş bu 1 Mayıs’ta İskenderun alanında olması daha önce olmadığı kadar elzem. Bir yandan dokuzuncu ayını aşan Yolbulan Grevi devam ederken İSDEMİR ve Ekinciler, Demir Çelik fabrikalarında devam eden sözleşme görüşmeleri henüz sonuçlanmış değil. Ayrıca havzada Birleşik Metal iş’te 200’e aşkın işçinin atıldığı Atakaş Demir Çelik Fabrikası başta olmak üzere işten atmalar patlamış durumda. Sendika ve özellikle İskenderun Şubesi işçilerin talepleriyle birlikte 1 Mayıs alanında olmaları için tarihi bir sorumlulukla karşı karşıyadır.